Το ταξίδι της μάσκας και όχι μόνο, συνεχίζεται...

Την τελευταία εβδομάδα της αποκριάς ταξιδέψαμε νοερά στα κανάλια της Βενετίας και τις περίφημες βενετσιάνικες μάσκες. Μέσα από το διαδίκτυο  και από έντυπο υλικό αναζητήσαμε πληροφορίες με τα παιδιά γι΄αυτές και την ιστορία τους.

Η βενετσιάνικη μάσκα, εμφανίστηκε κατά το Μεσαίωνα, όταν οι άνθρωποι φοβούνταν να δείξουν τα πραγματικά τους συναισθήματα και να αποκαλύψουν την ταυτότητά τους. Προκειμένου να περιοριστεί η αμείλικτη ηθική παρακμή της Βενετίας, οι τοπικές αρχές σε αρκετές περιπτώσεις όρισαν κανόνες για το Καρναβάλι και ρυθμίσεις για τη χρήση της μάσκας και τις μεταμφιέσεις.

Η κατασκευή χειροποίητων βενετσιάνικων μασκών, ήταν μια ιδιαίτερα διαδεδομένη δραστηριότητα και υπήρχαν χιλιάδες τέτοια καταστήματα. Η ζήτηση για μάσκες και η χρήση τους ήταν τόσο μεγάλη, που οι απλές μαύρες μάσκες άρχισαν να μετατρέπονται σε πιο περίτεχνες κατασκευές και να εξαπλώνονται και σε ευρωπαϊκό επίπεδο.

Το 1776, ένας νέος νόμος,απαγόρευε στις γυναίκες να πηγαίνουν στο θέατρο χωρίς μάσκα «Bauta» που κάλυπτε το πρόσωπό τους.

Με την έναρξη της αυστριακής κατοχής, μετά την πτώση της Δημοκρατίας, η Βενετία έχασε τον αυθεντικό χαρακτήρα του καρναβαλιού της, καθώς οι Ενετές κυρίες, άφησαν στην άκρη τις μάσκες, προσαρμοζόμενες στο γεγονός ότι η αυστριακή κυβέρνηση δεν επέτρεπε την χρήση τους, με εξαίρεση τους ιδιωτικούς χορούς.

Κατά τη διάρκεια της δεύτερης αυστριακής κυβέρνησης, επιτρεπόταν να χρησιμοποιούνται οι μάσκες κατά τη διάρκεια της Αποκριάς.

Μόνο δύο αιώνες αργότερα, το Καρναβάλι επέστρεψε για να παραμείνει, δηλαδή ως καλλιτεχνική και δημιουργική έκφραση, που κάθε χρόνο πρωταγωνιστεί στην εκπληκτική πλατεία του Αγίου Μάρκου.

Οι βενετσιάνικες μάσκες κατασκευάζονται από δέρμα, papier mache, πορσελάνη ή με μια πρωτότυπη τεχνική από γυαλί. Αρχικά ήταν απλές στο σχέδιο και τη διακόσμηση, ενώ σήμερα είναι ζωγραφισμένες στο χέρι και διακοσμούνται με φυσικά φτερά, πολύτιμα μέταλλα και λίθους.

Μερικές από τις πιο γνωστές μάσκες είναι οι παρακάτω·

Bauta είναι μια μάσκα που καλύπτει όλο το πρόσωπο. Ήταν από παλιά ένα παραδοσιακό κομμάτι τέχνης, με έντονο πηγούνι, χωρίς στόμα και πολλά επίχρυσα μέρη. Η μάσκα έχει τετράγωνο σαγόνι με κλίση προς τα πάνω για να επιτρέπει στο χρήστη να μιλά, να τρώει και να πίνει εύκολα χωρίς να χρειάζεται να την βγάζει, διαφυλάσσοντας έτσι την ανωνυμία του. Η Bauta συχνά συνοδεύεται από μια κόκκινη κάπα.

Colombina είναι μισή μάσκα (καλύπτει μόνο τα μάτια), συχνά με περίτεχνη διακόσμηση από χρυσό, ασήμι κρύσταλλα και φτερά. Κρατιέται στο πρόσωπο με ένα μπαστούνι ή δεμένη με κορδέλα, όπως και οι περισσότερες άλλες βενετσιάνικες μάσκες.

Medico della Peste (γιατρός της πανούκλας).Η μάσκα αυτή έχει ένα μακρύ ράμφος και είναι μία από τις πιο παράξενες και αναγνωρίσιμες βενετσιάνικες μάσκες. Ο εντυπωσιακός σχεδιασμός της έχει μακάβρια ιστορία. Προέρχεται από τον 17ο αιώνα, όταν ο γάλλος γιατρός Charles de Lorme, την υιοθέτησε μαζί με άλλες υγειονομικές προφυλάξεις, ενώ θεράπευε θύματα της πανούκλας. Η μάσκα είναι λευκή και αποτελείται από ένα κοίλο ράμφος ενώ γύρω από τα μάτια διακοσμείται με κρυστάλλους.

Βέβαια υπάρχουν πολλές ακόμη μάσκες όπως οι: Larva ή Volto, Moretta,Arlecchino, Brighella, Burrattino, Pantalone, Pierrot, Pulcinella, Gatto κ.ά.

Σήμερα, το βενετσιάνικο καρναβάλι είναι ένα υπέροχο γεγονός όπου συμμετέχει όλη η πόλη –και όχι μόνο- και στο οποίο εμπλέκονται μεγάλοι χορηγοί, τηλεοπτικά δίκτυα και το παρακολουθούν πλήθη ατόμων από όλο τον κόσμο.

( Πόπη Αθανασοπούλου

pathan@clickatlife.gr)

Μετά από τα στοιχεία που βρήκαμε για τις μάσκες και το καρναβάλι της Βενετίας φτιάξαμε κι εμείς στο σχολείο τις δικές μας μάσκες,στολίζοντας τες: με χρώμα

 με διάφορα υλικά

και φαντασία...

Μετά τις λεγόμενες μισές μάσκες ή αλλιώς colombina, τα παιδιά έκοψαν και ζωγράφισαν τις ολόκληρες ή bauta βενετσιάνικες μάσκες.

Στη συνέχεια έπαιξαν μ΄αυτές, αναπαριστώντας τον περίπατο των καρναβαλιστών της Βενετίας με τις ανάλογες μάσκες, όπως τον είδαν από σχετικά βίντεο στο youtube.

Αφού μάθαμε για τις βενετσιάνικες μάσκες και συγκεντρώσαμε τις πληροφορίες γι΄αυτές

διαβάσαμε την ιστορία του αρλεκίνου και το πώς φτιάχτηκε η πολύχρωμη στολή του.

Τα παιδιά ζωγράφισαν το δικό τους αρλεκίνο

έφτιαξαν το καπέλο του αλλά και τη χαρακτηριστική μαύρη μάσκα του αρλεκίνου.

Κατόπιν,μιλήσαμε για την Καθαρή Δευτέρα, για ποιο λόγο τη λέμε έτσι, τι γιορτάζουμε εκείνη τη μέρα, τι τρώμε και ποια είναι τα έθιμα αυτής της μέρας.

Αφού αντλήσαμε πληροφορίες από τις εμπειρίες των παιδιών για το θέμα, αναζητήσαμε έθιμα της Καθαρής Δευτέρας στο internet.

(Διαβάστε εδώ: ΄Ηθη και έθιμα της Καθαράς Δευτέρας σε όλη την Ελλάδα http://thesecretrealtruth.blogspot.com/2012/02/blog-post_7872.html#ixzz2uVEaOzJF)

Φτιάξαμε λοιπόν το δικό μας χαρταετό

με την τεχνική του κολάζ και τη δημιουργικότητα των παιδιών.

Στη συνέχεια χρωμάτισαν χαρταετούς με τα αγαπημένα τους χρώματα

αλλά και κάνοντας αντιστοίχιση αριθμού και χρώματος σε ανάλογα φύλλα εργασίας.

Όλες αυτές τις μέρες τα παιδιά εξέφραζαν τη επιθυμία τους να ντυθούν με τις αγαπημένες τους αποκριάτικες στολές και ζωγραφίζοντας το

αλλά και πραγματοποιώντας το...

Έτσι,στο σχολείο μας ήρθαν σούπερ ήρωες, πριγκίπησσες, πρίγκηπες,πασχαλίτσες,πειρατίνες,αμαζόνες αλλά και εξαίρετοι επιστήμονες που φροντίζουν για την καλή υγεία όλων μας!

Εννοείται ότι μετά οι μασκαράδες μας, χόρεψαν και διασκέδασαν σε αποκριάτικους ρυθμούς. 

Κατόπιν,έπαιξαν παντομίμα αναδεικνύοντας το κάθε παιδί τις ικανότητες του αποκριάτικου ρόλου που είχε μέσω της στολής που επέλεξε.

Μάλιστα,κάθε παιδί έγραφε το όνομά του σε ένα χαρτάκι λέγοντας τι στολή  είχε επιλέξει και ταυτόχρονα έμπαινε στην κλήρωση για το αποκριάτικο δώρο,ευγενική προσφορά της μητέρας μιας μαθήτριάς μας.

Τελικά,η κλήρωση ανάδειξε δύο τυχερές, μία από κάθε τάξη του σχολείου μας που θα απολαύσει τα παιχνίδια γνωστού πάρκου αναψυχής για μικρά και μεγάλα παιδιά.

Ευχαριστούμε για τη χορηγία...Να και οι νικήτριες εκατέρωθεν της κόρης της χορηγού!

Καλό υπόλοιπο αποκριάς σε όλους και όλες και καλό μήνα!Άλλωστε λείπει ο Μάρτης από τη σαρακοστή;