ΜΕΤΑΒΑΣΗ ΑΠΟ ΤΟ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΣΤΟ ΔΗΜΟΤΙΚΟ

Η μετάβαση από το νηπιαγωγείο στο δημοτικό σχολείο.
Ο ρόλος του γονιού.

Α μέρος

Η μετάβαση του νηπίου από το νηπιαγωγείο στο δημοτικό σχολείο θεωρείται μια από τις σημαντικότερες περιόδους της παιδικής ηλικίας, καθώς σηματοδοτεί ιδιαίτερα έντονες αλλαγές στο οικογενειακό και κοινωνικό περιβάλλον του, εκθέτοντας το σε μια ποικιλία αλλαγών και απαιτήσεων, γνωστικών, συναισθηματικών και κοινωνικών.

Η μετάβαση αυτή σηματοδοτεί ουσιαστικά το πέρασμα από τη νηπιακή στην παιδική ηλικία, εγκαινιάζοντας την ενασχόληση του παιδιού με ποικίλες ακαδημαϊκές δεξιότητες, όπως η γραφή, η ανάγνωση και η αριθμητική.

Σκοπός της εκπαίδευσης των μικρών παιδιών σε αυτή τη συγκεκριμένη περίοδο, είναι να διασφαλίσει και να εναρμονίσει μία ομαλή μετάβαση, από το ανοιχτό και ευέλικτο πρόγραμμα του νηπιαγωγείου, στο αυστηρά δομημένο και τυποποιημένο περιβάλλον του δημοτικού σχολείου, με στόχο να αμβλυνθούν και να ξεπεραστούν δυσκολίες και προβλήματα γνωστικού, συναισθηματικού και κοινωνικού περιεχομένου.

Οι αλλαγές που καλείται να αντιμετωπίσει το πρωτάκι μας στη νέα του καθημερινότητα ξεκινούν από το γεγονός ότι ακόμη και η «διάρκεια» , ο χρόνος, που θα περνάει πλέον στο σχολείο θα του φαίνεται περισσότερος και οι δραστηριότητες της τάξης πιο περίπλοκες και πιο απαιτητικές.

Ξεκινάει, ουσιαστικά, λοιπόν, η επαφή του με το «γνωστικό κομμάτι» της εκπαίδευσης – αγωγής.

(*Επισημαίνουμε εδώ ότι το κομμάτι αυτό, θα έπρεπε να συνδυάζεται απαραίτητα στο ωρολόγιο πρόγραμμα με τη διαπαιδαγώγηση και κοινωνικοποίηση του παιδιού.)

Κάτι ακόμα που διαφοροποιεί την καθημερινότητα του παιδιού σε αυτή τη μετάβαση είναι και  η «δουλειά του σπιτιού».

Οι εργασίες που δίνονται καθημερινά ή σχεδόν καθημερινά, για το σπίτι, είναι ένα πρωτόγνωρο και ενεργοβόρο καθήκον για κάθε παιδί που ξεκινάει στο δημοτικό σχολείο και είναι λογικό να προκαλεί πολλές φορές άγχος, τόσο στο ίδιο, όσο και στους γονείς του, ιδίως, αν πρόκειται για το πρώτο τους παιδί.

Δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις παιδιών, αλλά και γονιών που αντιμετωπίζοντας τη σχολική μελέτη, ως βαρύ φορτίο, αναρωτιούνται κατά πόσο είναι απαραίτητη, πόσο πρέπει να επιμείνουν και με ποιο τρόπο θα πρέπει να τη διαχειριστούν.

(* Η απάντηση είναι σαφώς θετική.)

Η σχολική μελέτη δεν περιορίζεται μόνο στην εμπέδωση των γνώσεων και των δεξιοτήτων που διδάσκονται μέσα στη σχολική τάξη και στην προετοιμασία για την επόμενη μέρα.

Μπορεί, πρωτίστως, να βοηθήσει το παιδί να αναπτύξει θετική στάση απέναντι στο διάβασμα και να υιοθετήσει αποτελεσματικές συνήθειες μελέτης που θα το συνοδεύουν σε όλη του τη ζωή.
Επίσης, η σχολική μελέτη συνιστά το συνδετικό κρίκο της οικογένειας με το σχολείο, καθώς δίνει τη δυνατότητα στο γονιό να μοιραστεί τις καθημερινές μαθησιακές εμπειρίες του παιδιού του. Γι΄ αυτό το λόγο είναι αναγκαίο να οριοθετηθεί και να οργανωθεί σωστά από το πρώτο ξεκίνημα.

Για τα περισσότερα παιδιά, η σχολική μελέτη στην πρώτη δημοτικού είναι το πρώτο ατομικό, έξω-οικογενειακό καθήκον, στο οποίο καλούνται να ανταπεξέλθουν. Είναι μια πρώτη ευκαιρία να μάθουν να πιστεύουν στον εαυτό τους!

Στόχος της μελέτης στο σπίτι

• Εδραίωση γνώσεων και δεξιοτήτων
• Εξάσκηση και επανάληψη (μητέρα μάθησης)
• Ανάπτυξη δεξιοτήτων αυτοοργάνωσης και διαχείρισης χρόνου
• Αυτογνωσία, ανακάλυψη δυνατών και αδύνατων σημείων
• Αντιμετώπιση δυσκολιών και ικανοποίηση από τα επιτεύγματα
• Αυτονομία, ανεξαρτησία, αυτάρκεια και υπευθυνότητα
• Παίρνει νόημα ο χρόνος που αφιερώνουμε στην προετοιμασία ως «εργασία», σε αντιδιαστολή με τον «ελεύθερο χρόνο»
• Η μελέτη γίνεται γέφυρα ανάμεσα στο σπίτι και στο σχολείο και αφορμή για επικοινωνία γονιού-εκπαιδευτικού

Η εμπλοκή των γονέων στο διάβασμα του παιδιού μπορεί να έχει θετικές αλλά και αρνητικές επιπτώσεις, ανάλογα με την έκταση και την ποιότητά της.

Εμπλοκή του γονέα στη μελέτη: Οφέλη

• Είναι δυνατόν να ενισχύσει και να επιταχύνει το ρυθμό με τον οποίο κατακτά το παιδί την ύλη του σχολείου.
• Ενθαρρύνει την ανάμειξη των γονέων στη σχολική διαδικασία.
• Αποτελεί επίσης μία καλή ευκαιρία να εμφυσήσουν οι γονείς στο παιδί αξίες και θετικές στάσεις για την εκπαίδευση και την ακαδημαϊκή επιτυχία.

Από την άλλη μεριά, η γονεϊκή εμπλοκή στη μελέτη μπορεί να επιδράσει αρνητικά ή και να παρεμποδίσει τη μάθηση.

Εμπλοκή του γονέα στη μελέτη: Κίνδυνοι

• Οι γονείς μπορεί να προκαλέσουν σύγχυση στα παιδιά αν οι διδακτικές τεχνικές που ακολουθούν διαφέρουν από εκείνες που ακολουθούνται στην τάξη.

(* Φροντίστε να συναντιέστε και να επικοινωνείτε τακτικά με το δάσκαλο του παιδιού σας για να ενημερώνεστε για την προσέγγιση που ακολουθεί στη διδασκαλία της ανάγνωσης, της ορθογραφίας και των άλλων μαθημάτων.)

• Συχνά το όριο της «βοήθειας» ή του «ελέγχου» ξεπερνιέται. Ο γονιός αναμειγνύεται υπερβολικά στη μελέτη του παιδιού, με αποτέλεσμα να φτάνει στο σημείο να ολοκληρώνει εκείνος εργασίες, τις οποίες το παιδί θα έπρεπε να φέρει μόνο του σε πέρας.
• Το παιδί αναπτύσσει εξάρτηση και χάνει το αίσθημα αυτάρκειας και πρωτοβουλίας. Ο γονέας λειτουργεί ως δεκανίκι και η καθημερινή του εμπλοκή στο διάβασμα του παιδιού γίνεται κανόνας.
• Η ευθύνη για την καθημερινή προετοιμασία για το σχολείο διαχέεται. Υπάρχει πάντα ο κίνδυνος να «αναλάβει» ο γονιός, σε συναισθηματικό επίπεδο, την αίσθηση υποχρέωσης του μαθητή να είναι επαρκής στην επίδοσή του.
• Το θέμα δεν είναι πια, το αν ο μαθητής θα είναι σωστά προετοιμασμένος ώστε να διατηρεί ένα αίσθημα επιτυχίας και ικανοποίησης σε σχέση με τις σχολικές του υποχρεώσεις, αλλά το αν θα «ευχαριστήσει» το γονέα, αν θα «του κάνει τη χάρη να διαβάσει».
• Όταν υπάρχουν ιδιαίτερες δυσκολίες στο παιδί, η μελέτη μπορεί να γίνει σημείο τριβής στη σχέση γονέα-παιδιού. Η υπομονή και των δύο πλευρών εξαντλείται και οι τόνοι ανεβαίνουν.
• Καθώς πρόκειται για μία σχέση συναισθηματικά φορτισμένη, τα λάθη, οι αποτυχίες, η μη κατανόηση, η αναβλητικότητα, η έλλειψη οργάνωσης και πειθαρχίας έχουν άλλο βάρος.

Ο γονιός δεν μπορεί να έχει την ψυχραιμία και την υπομονή που διαθέτει ένας δάσκαλος.

• Έτσι το διάβασμα μετατρέπεται σε πεδίο αντιπαραθέσεων και συγκρούσεων. Τότε είναι που ο γονέας θα πρέπει να εξετάσει σοβαρά το ενδεχόμενο να «κάνει στην άκρη» και να αναζητηθούν άλλες λύσεις.

«Πρόσβαση» Ν. Ημαθίας

Ένα πολύ ενδιαφέρον άρθρο για την ομαλή μετάβαση του παιδιού από το νηπιαγωγείο στο δημοτικό και ο ρόλος του γονέα.

πηγή: www.kidsweb.gr