15ο ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΚΟΡΥΔΑΛΛΟΥ: Ελάτε να πετάξουμε χαρταετό!

Ο Σπαθάτος, ο μικρός χαρταετός της Γεωργίας Ανεζίνη- Αεράκη, μας συντρόφευσε όλες τις μέρες μέχρι την Καθαρή Δευτέρα...

Διαβάζοντας την ιστορία του συγκινηθήκαμε, νοιώσαμε διάφορα συναισθήματα, δώσαμε νέα ερμηνεία στην έννοια της φιλίας...
Ο Σπαθάτος, ένας μικρούλης κλεισμένος σε ένα μαγαζί με εποχιακά, περιμένει κοιτάζοντας από τη βιτρίνα πότε θα έρθει η σειρά του να τον αγοράσει κάποιο παιδάκι, για να πετάξει ψηλά! Γίνεται φίλος με έναν πιο μεγάλο και παλιό χαρταετό, τον Στρογγυλό, και μαζί ονειρεύονται να φτάσουν στα σύννεφα... Μετά από κάποιες περιπέτειες και ανησυχίες, οι δύο φίλοι θα βρεθούν μαζί στον ουρανό, όμως ο ήρωάς μας αποφασίζει να φύγει μόνος του πιο μακριά, θέλει να είναι ελεύθερος, δίχως σπάγκο να τον περιορίζει!
Κι ενώ το παραμύθι συνεχίζεται στο βιβλίο, εμείς αποφασίζουμε να σταματήσουμε εδώ την αφήγηση. Είναι το κατάλληλο σημείο να παίξουμε λίγο με το τέλος του παραμυθιού (ό,τι πρέπει για μια δραστηριότητα Φιλαναγνωσίας!), μας δίνεται η ευκαιρία από μια κουβέντα που ξεστομίζει ένας μικρός ακροατής... "Μα γιατί να φύγει; Και ο φίλος του;". Έτσι λοιπόν, ρωτάμε τα παιδιά, αλήθεια, πώς θα ήθελαν να τελειώσουν τα ίδια την ιστορία! Και έχουμε πολύ ωραίες και γεμάτες παιδική φαντασία απαντήσεις! Θέλετε να τις μάθετε; Κοιτάξτε τα παιδιά που τις ζωγράφισαν!

Η ιστορία μας στάθηκε αφορμή να ασχοληθούμε λίγο παραπάνω με τα σχήματα... Ο Σπαθάτος είναι ρόμβος και ο Στρογγυλός... καταλαβαίνετε!

Ποια άλλα σχήματα γνωρίζουμε; Πώς ξεχωρίζουμε κάποια από αυτά, που μας μπερδεύουν; Γίνεται πολλή κουβέντα! Ονομασίες πολλές! Και σημασίες ακόμα πιο πολλές! Τρίγωνο- τετράγωνο- ρόμβος- εξάγωνο- κύκλος- παραλληλόγραμμο-ορθογώνιο!

Ας φτιάξουμε λοιπόν χαρταετούς σε ό,τι σχήμα μας αρέσει!

Πώς θα πάμε αυτούς τους χαρταετούς ψηλά; Κάνουμε κολλάζ πάνω σε έναν αληθινά μεγάλο χαρταετό, τον χαρταετό του 15ου Νηπιαγωγείου Κορυδαλλού!

Γράφουμε και τα ονόματά μας, να φτάσουνε κι αυτά όσο πιο ψηλά γίνεται!

Ένα πολύ όμορφο τραγούδι, από την παράσταση:<<Ήταν ένα μικρό χαρτάκι>>, μας βοηθάει να μην ξεχνάμε τι υλικά χρειαζόμαστε αν θέλουμε να φτιάξουμε έναν τέτοιο μεγάλο χαρταετό...

Για να μάθουμε και το τραγούδι του χαρταετού να το λέμε στον δικό μας χαρταετό για να πετάξει πολύ πολύ ψηλά , αρχίζουμε να το εικονογραφούμε, να καταγράφουμε τα λόγια του και να το τραγουδάμε...

Όμως και η καταπληκτική μελωδία του Μ. Θεοδωράκη "Χαρταετοί", μας μεταμορφώνει σε χαρταετούς που είτε ανεβαίνουμε ψηλά, είτε στροβιλιζόμαστε απότομα, είτε κάνουμε βουτιές στον αέρα! Ακούστε την!

Αλήθεια, τι σημαίνει Καθαρή Δευτέρα; Πολλές οι απαντήσεις βέβαια, αλλά όλες σχετίζονται με την καθαριότητα! Αναμενόμενο από τα παιδιά και πολύ σωστή σκέψη! Τελικά, το παίρνει το ποτάμι... μιλάμε για τη σημασία της ημέρας, για τη νηστεία, βλέπουμε εικόνες σχετικές,βρίσκουμε πληροφορίες για την ημέρα και τα έθιμα της Καθαρής Δευτέρας και τα παιδιά προσπαθούν να τις περιγράψουν.

Η Καθαρά Δευτέρα είναι η πρώτη ημέρα της Μεγάλης Τεσσαρακοστής, της νηστείας του Πάσχα. Από τους λαογράφους θεωρείται ο επίλογος των βακχικών εορτών της Αποκριάς, οι οποίες ουσιαστικά αρχίζουν την Τσικνοπέμπτη και τελειώνουν την Καθαρά Δευτέρα.

Σε ορισμένες περιοχές της Ελλάδος την Καθαρά Δευτέρα «καθαρίζουν» ό,τι απόμεινε από τα μη νηστίσιμα φαγητά της αποκριάς, Σε άλλα μέρη της Ελλάδας, όπως π.χ. στην Ήπειρο, οι νοικοκυρές καθαρίζουν τις κατσαρόλες και όλα τα χάλκινα σκεύη από τα λίπη της αποκριάς με ζεστό σταχτόνερο μέχρι ν’ αστράψουν και βάφουν άσπρα τα πεζοδρόμια.

Το πιάτο της ημέρας περιλαμβάνει νηστίσιμα, ως αποτοξίνωση από το πλούσιο φαγοπότι της Αποκριάς. Χαλβάς, ταραμάς, ελιές, πίκλες, θαλασσινά, φασολάδα, βρίσκονται στην ημερήσια διάταξη. Τα νηστίσιμα συνοδεύονται από τη λαγάνα, ένα είδος άρτου χωρίς προζύμι, με ελλειπτικό σχήμα και πεπλατυσμένος για να ψήνεται εύκολα. Σχετικός και ο δημοτικός σατυρικός θρήνος:

Τ' ακούτε τι παράγγειλε η Καθαρή Δευτέρα;
Πεθαίν΄ ο Κρέος, πέθανε, ψυχομαχάει ο Τύρος
σηκώνει ο Πράσος την ουρά κι ο Κρέμμυδος τα γένεια
Μπαλώστε τα σακούλια σας, τροχίστε τα λεπίδια
και στον τρανό τον πλάτανο, να μάσουμε στεκούλια.

Ο εορτασμός της Καθαράς Δευτέρας στις εξοχές λέγεται Κούλουμα. Η ετυμολογία της λέξης έχει λατινική (κολούμνα=κολώνα ή κούμουλους=σωρός, κορυφή) ή αλβανική προέλευση (κόλουμ=καθαρός). Στον Δήμο Αθηναίων τα Κούλουμα γιορτάζονται στον Λόφο του Φιλοππάπου, όπως και σε πολλούς Δήμους της χώρας, με προσφορά φασολάδας και νηστίσιμων στους δημότες.

Απαραίτητο συμπλήρωμα της Καθαράς Δευτέρας αποτελεί το πέταγμα του χαρταετού, με τα ποικίλα χρώματα και σχέδια, από μικρούς και μεγάλους, πιθανόν για να πετάξουν μακριά κάθε έγνοια του χειμώνα, μια και μπαίνει η άνοιξη και όλα, τουλάχιστον στη φύση, είναι πιο χαρούμενα λόγω της ανθοφορίας και της βελτίωσης του καιρού.

Η έντονη αθυροστομία και η καυστική σάτιρα είναι από τα χαρακτηριστικά της Καθαράς Δευτέρας σε πολλούς εορτασμούς της ανά την επικράτεια:

Ο Αλευροπόλεμος στο Γαλαξίδι, είναι ένα έθιμο που διατηρείται από το 1801. Εκείνα τα χρόνια, παρόλο που το Γαλαξίδι τελούσε υπό την τουρκική κατοχή, όλοι οι κάτοικοι περίμεναν τις Αποκριές για να διασκεδάσουν και να χορέψουν σε κύκλους. Ένας κύκλος για τις γυναίκες, ένας για τους άντρες. Φορούσαν μάσκες ή απλώς έβαφαν τα πρόσωπά τους με κάρβουνο. Στη συνέχεια προστέθηκε το αλεύρι, το λουλάκι, το βερνίκι των παπουτσιών και η ώχρα.
Βλάχικος Γάμος στη Θήβα. Είναι ένα έθιμο που φθάνει στις μέρες μας περίπου από το 1830, μετά την απελευθέρωση των ορεινών περιοχών. Οι Βλάχοι, δηλαδή οι τσοπάνηδες από τη Μακεδονία, την Ήπειρο, τη Θεσσαλία και τη Ρούμελη, εγκατέλειψαν τότε την άγονη γη τους και βρήκαν γόνιμο έδαφος νοτιότερα. Το θέαμα είναι έξοχο, η γαμήλια πομπή πολύχρωμη, η μουσική που τη συνοδεύει (πίπιζες, νταούλια κ.ά.) εξαιρετικά ζωντανή.
Του Κουτρούλη ο Γάμος στη Μεθώνη Μεσσηνίας. Καρναβαλίστικος γάμος, που κρατάει από τον 14ο αιώνα. Στις μέρες μας, το ζευγάρι των νεονύμφων είναι δύο άντρες, που μαζί με τους συγγενείς πηγαίνουν στην πλατεία, όπου γίνεται ο γάμος με παπά και με κουμπάρο. Διαβάζεται το προικοσύμφωνο και ακολουθεί τρικούβερτο γλέντι.
Στη Μεσσήνη Μεσσηνίας γίνεται η αναπαράσταση της εκτέλεσης μιας γερόντισσας, της γριάς Συκούς, που κατά την παράδοση, κρεμάστηκε στη θέση Κρεμάλα της πόλης, με εντολή του Ιμπραήμ Πασά, επειδή είχε το θάρρος, εξηγώντας του ένα όνειρο που είχε δει, να του πει ότι η εκστρατεία του και ο ίδιος θα είχαν οικτρό τέλος από την αντίδραση και το σθένος των επαναστατημένων Ελλήνων. Μετά την αναπαράσταση, μπορεί κάθε επισκέπτης να "κρεμαστεί" από τους ψευτοδήμιους της κρεμάλας. Το απόγευμα της Καθαράς Δευτέρας γίνεται η παρέλαση με μαζορέτες, άρματα, μεταμφιεσμένους μικρούς και μεγάλους και χορευτικά συγκροτήματα.
Μπουρανί στον Τύρναβο. Μπουρανί είναι μία χορτόσουπα δίχως λάδι, γύρω από την προετοιμασία της οποίας στήνεται ολόκληρο το σκηνικό του παιχνιδιού με φαλλικά σύμβολα και τολμηρά πειράγματα από τους μπουρανίδες.
Στην Κάρπαθο λειτουργεί το Λαϊκό Δικαστήριο Ανήθικων Πράξεων. Κάποιοι κάνουν άσχημες χειρονομίες σε κάποιους άλλους και συλλαμβάνονται από τους Τζαφιέδες (χωροφύλακες) για να οδηγηθούν στο Δικαστήριο, που το αποτελούν οι σεβάσμιοι του νησιού. Τα αυτοσχέδια αστεία και τα γέλια ακολουθεί τρικούβερτο γλέντι.
Στις κοινότητες Ποταμιά, Καλόξιδο και Λιβάδια της Νάξου οι κάτοικοι ντύνονται Κορδελάτοι ή Λεβέντες. Οι Κορδελάτοι είναι φουστανελοφόροι και η δεύτερη ονομασία τους Λεβέντες αποδίδεται στους πειρατές. Από κοντά τους ακολουθούν και οι ληστές, οι Σπαραρατόροι, που αρπάζουν τις κοπέλες για να τις βάλουν με το ζόρι στο χορό και στο γλέντι, που κρατάει ως το πρωί.
Στα χωριά Μέρωνα και Μελιδόνια του Ρεθύμνου αναβιώνουν έθιμα όπως το κλέψιμο της νύφης, ο Καντής, το μουντζούρωμα, τα οποία, σε συνδυασμό με το καλό κρασί και τους ήχους της λύρας, αποτελούν μια μοναδική εμπειρία.
Στη Σκύρο, σχεδόν όλοι οι κάτοικοι με παραδοσιακές ενδυμασίες κατεβαίνουν στην πλατεία του νησιού, όπου χορεύουν και τραγουδούν τοπικούς σκοπούς.